matematikkafe.com / Tarihi yapılardaki matematik
AFRİKANIN ORTASINDA, YOK EDİLMİŞ MODERN BİR MATEMATİK ŞEHRİ... “BENİN”
Bu, muhtemelen hiç duymadığınız kayıp bir ortaçağ şehrinin hikayesidir. Başlangıçta Edo olarak bilinen Benin Şehri, bir zamanlar şu anda güney Nijerya'da bulunan sömürge öncesi bir Afrika imparatorluğunun başkentiydi.
Benin imparatorluğu, 11. yüzyıla kadar uzanan, Batı Afrika'daki en eski ve en gelişmiş devletlerden biriydi. Guinness Rekorlar Kitabı (1974 baskısı), Benin Şehri'ni ve çevresindeki krallığın duvarlarını, mekanik çağdan önce yapılmış dünyanın en büyük toprak işleri olarak tanımladı.
New Scientist'ten Fred Pearce'ın tahminlerine göre, Benin Şehri'nin duvarları bir noktada "Çin Seddi'nden dört kat daha uzundu ve Keops'un Büyük Piramidi'nden yüz kat daha fazla malzeme tüketiyordu". Pearce, bu duvarların “toplamda yaklaşık 16.000 km uzandığını yazıyor. 6.500 km2'lik bir alanı kapladılar ve hepsi Edo halkı tarafından kazıldılar... İnşa etmek için tahmini 150 milyon saat kazdılar ve belki de gezegendeki en büyük arkeolojik fenomendir”.
Portekizliler 1485 yılında şehri ilk "keşfettiğinde", Afrika ormanlarının ortasında birbirine bağlı yüzlerce şehir ve köyden oluşan bu geniş krallığı bulunca şaşkına döndüler ve buraya "Büyük Benin Şehri" adını verdiler.
1691'de Portekiz gemi kaptanı Lourenco Pinto şunları gözlemledi: “Kralın yaşadığı Büyük Benin Lizbon'dan daha büyük; bütün sokaklar dümdüz ve göz alabildiğine uzanıyor. Şehir zengin ve çalışkandır. O kadar iyi yönetiliyor ki, hırsızlık bilinmiyor ve insanlar o kadar güvenli yaşıyor ki evlerinde kapıları yok."
Benin City'nin planlaması ve tasarımı, şimdi fraktal tasarım olarak bilinen simetri, orantılılık ve tekrarın dikkatli kurallarına göre yapıldı. Afrika'nın birçok yerinde mimari, sanat ve matematik tasarımın temelini oluşturan kalıpları inceleyen African Fractals'ın yazarı matematikçi Ron Eglash, şehrin ve çevresindeki köylerin, odalarda tekrarlanan benzer şekillere sahip mükemmel fraktaller oluşturmak için kasıtlı olarak düzenlendiğini belirtiyor.
Kendisinin de belirttiği gibi: “Avrupalılar Afrikalıların henüz keşfetmedikleri bir matematik formunu kullanıyor olabilecekleri hiç akıllarına gelmedi.
Aydın Eyi
Haber: Matematik Kafe
Tarihi eserlerdeki matematik ana sayfa
