Ramazan Bakkal
ramazanbakkal28@gmail.com
İSTANBUL’DA YANGIN MOSKOVA’DA COŞKU
07/01/2024 Yanlış hatırlamıyorsam 1907 yılında idi. İstanbul Darülfünunda halka açık fizik, kimya dersleri verildi. Halkın büyük ilgi gösterdiğinden, kalabalıkların oluştuğundan bahseden kayıtlar var. Bu çalışma kısa ömürlü oldu. Çünkü derslerin verildiği bina bir gece yandı. Hayır yakıldı. Yandı demek için fazlaca saf olmak gerek... O zamanlar hangi istihbarat kuruluşları etkin ise onların yaktığından zerrece şüphe edilemez. Türkler bilimle-teknikle tanışıp da güçlenmesin, zenginleşmesin istediler. Başka türlü devleti lime lime edip cetvelle sınır çizemeyeceklerdi. Benzer çalışma İstanbul’dan yüz yıl önce Moskova’da yapılmış. Ancak orada binanın yakılmasına izin verilmediği anlaşılıyor. “1803-1804’te, Moskova üniversitesi genel halka yönelik dört ders açtı. Halka açık dersler için konu seçimleri üniversite salonunda toplanan kişi sayısına bağlı olarak yapılırdı. Geleceğin Moskova hanımefendileri, genç soylular, din adamları, tüccarlar, Zaikonospaskaia akademisi öğrencileri ve her gruptan bilgiye aç insan; müthiş bir sessizlik içinde gözlerini hocalardan ayırmadan tatminkâr bir şekilde dersleri dinlerlerdi. Elbette ki deneysel fizik derslerinin diğer derslerden daha fazla insan çekeceği öngörülebilecek bir şeydi. Ancak elektrik gücü, galvanizm, aerostatik ve benzer konuları Bay Strakov o kadar iyi anlatırdı ki: halk derslerini büyük bir zevkle takip ederdi. (Alexander Vucinich. Rus Kültüründe Bilim S.214) Bilime olan inanç, St. Petersburg veya Moskova’dan uzak bütün kültürel merkezlerde de sergilendi. İrkutsk’ta bir öğretmeninin, yüzyılın başında bilim tarihi ve bilimin insan refahına katkısı üzerine yerel toplantı tertip etmesi şaşırtıcı değildi. Konuşmasında Descartes, Galileo ve buluşları, Bacon, Newton, yer çekimi, matematiksel araştırmalar, optik, Harwey, kan dolaşımı Franklin, yıldırımın keşfi gibi konuları anlattı. Bu konuşmada bilim için iyimser hava hissediliyor. Büyüyen rasyonel bakış açısından bilimsel sorgulamaya talep olduğu görülüyor. İrkutsk’lu öğretmen, dinleyicilerine, Protestanlığın entelektüel bağımsızlığa sahip olduğunu; bu sayede modern bilimi teşvik etmede önemli rol oynadığını, benzer şekilde Rus Ortodoksluğunun da bu tür bir teşvike uygun olduğunu anlattı. S.217 * İrkutsk’lu öğretmenin konuşması 1804 yılında. Aynı yıllarda Kayseri’de böyle bir konuşma düşünülebilir mi? * Ruslardaki bilime ve kitaba olan ilgiye bakınız: Bilimsel çalışmaların yayınlanması, okuyucu sayısındaki artış dikkate değerdi. Çağdaş bir araştırma, 1801-1806 yılları arasında toplam 1955 adet kitabın yayınlandığını listeli bir şekilde göstermektedir. 510 kitap güzel yazma, 309 kitap teoloji. 166 kitap filoloji en büyük kategoriyi oluşturuyor. Coğrafya ve istatistik alanında 109, tıpta 97, ekonomi ve teknolojide 88, doğa bilimlerinde 66, matematikte 53 , bilim tarihinde 50, askeri bilimlerde 27 eser kayda geçmiştir. Darısı 2024 yılında başımıza diyelim. Çokça araştırma yapılsın, kitap yayınlansın... Alınsın. Okunsun... Korkusuz yaşamak, Afganistan, Irak, Suriye, Filistin durumuna düşmek istemiyorsak bilim için, teknoloji için daha fazla çaba sarf etmekten başka çaremiz yok... Başarılı bir yıl dileğiyle... Ramazan Bakkal 31 Aralık 2023 |
Yorumlar |
Henüz yorum yapılmamış. İlk yorumu yapmak için tıklayın |
Yazarın diğer yazıları |
EL AÇAN DEĞİL, EL AÇILAN ÜLKE OLMALIYIZ - 17/01/2024 |
EL AÇAN DEĞİL, EL AÇILAN ÜLKE OLMALIYIZ |
YUVARLAK DÜNYA GİTTİ, KARE DÜNYA GELDİ... - 09/01/2024 |
YUVARLAK DÜNYA GİTTİ, KARE DÜNYA GELDİ... |
TÜRKİYE'DE GİRİŞİMCİLİK - 09/01/2024 |
TÜRKİYE'DE GİRİŞİMCİLİK |
YÖNETİCİLERİMİZE “RUSYA’DA BİLİM” SEMİNERLERİ... - 06/01/2024 |
YÖNETİCİLERİMİZE “RUSYA’DA BİLİM” SEMİNERLERİ... |
OTO TAMİRCİSİ OLMAK İSTİYORUM - 06/01/2024 |
OTO TAMİRCİSİ OLMAK İSTİYORUM |
KENDİ KENDİNİ EĞİTMİŞ MUCİTLER - 28/12/2023 |
KENDİ KENDİNİ EĞİTMİŞ MUCİTLER |
MUSLUK TAMİRCİSİ EŞŞŞŞ!!! - 24/12/2023 |
MUSLUK TAMİRCİSİ EŞŞŞŞ |
TEŞHİS VE TEDAVİDE YÖNTEM - 24/12/2023 |
TEŞHİS VE TEDAVİDE YÖNTEM |
829. YAHYA KEMAL KONFERANSI - 07/12/2023 |
829. YAHYA KEMAL KONFERANSI |
Devamı |